Η ικανότητα να διακρίνουμε την τρίτη διάσταση, το λεγόμενο 3D, εξαρτάται από την αίσθηση του βάθους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την καλή συνεργασία των δύο ματιών. Για να δημιουργηθεί δηλαδή η ψευδαίσθηση 3D χρειαζόμαστε και τα δύο μάτια. Κάτι που γίνεται εύκολα κατανοητό κι αντιληπτό, αφού αν κλείσουμε το ένα μας μάτι ήδη βλέπουμε πως έχουμε χάσει μεγάλο μέρος της ικανότητας εστίασης και εμβάθυνσης κατά την όραση. Το 3D συμβαίνει μέσα από τη στερεοσκοπική όραση.
Πως συμβαίνει το 3D και έχουμε το αποτέλεσμα της τρισδιάστατης προβολής
Όλες οι τεχνολογίες τρισδιάστατης προβολής δημιουργούν την ψευδαίσθηση του βάθους προβάλλοντας μία ελαφρώς διαφορετική εικόνα σε κάθε μάτι. Αυτό ξεγελάει τον εγκέφαλο, που έχει συνηθίσει να υπολογίζει τις διαστάσεις των αντικειμένων εξετάζοντας τις ανομοιότητες μεταξύ των εικόνων που βλέπουν τα δύο μάτια.
Πόσο επηρεάζει η τρίτη διάσταση την όρασή μας
Σύμφωνα με μία έρευνα του University of California- Berkeley, η προβολή 3D περιεχομένου βλάπτει την όραση και τον εγκέφαλο. Οι αρνητικές επιπτώσεις έχουν να κάνουν κυρίως με την εστίαση που απαιτείται από τα μάτια και συνοψίζονται στην οπτική ενόχληση, την κόπωση, τους πονοκεφάλους και τις ζαλάδες. Σε περίπτωση κατάχρησης ή χρόνιας «έκθεσης» στην τρίτη διάσταση, τα μάτια ενδέχεται να μη μπορούν να αποφασίσουν σε τι απόσταση να εστιάσουν.
Υπάρχει όμως και μία άλλη άποψη, αυτή των επιστημόνων της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας, που αναφέρει ότι δεν υπάρχουν μακροχρόνιες μελέτες που να αποδεικνύουν ότι οι ταινίες 3D, η τηλεόραση, ο κινηματογράφος και τα βιντεοπαιχνίδια βλάπτουν το σύστημα της όρασης. Όσοι χρήστες παραπονιούνται για κάποια συμπτώματα όπως είναι οι πονοκέφαλοι, ενδέχεται να έχουν πρόβλημα με την εστίαση ή την αντίληψη του βάθους. Αυτό δε σχετίζεται απαραίτητα με την τρίτη διάσταση.
Η αλήθεια είναι πως οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται, προκειμένου να επιτευχθεί το 3D αποτέλεσμα, μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση ή υπερφόρτωση στον εγκέφαλο ακόμη και κάποια μορφή δυσφορίας (π.χ. ζαλάδα). Ένα μικρό διάλειμμα όμως θα ανακουφίσει άμεσα από αυτή τη δυσφορία.
Ιδιαίτερη προσοχή θέλει η περίπτωση των παιδιών, αφού η ανάπτυξη της στερεοσκοπικής όρασης δεν ολοκληρώνεται πριν από την ηλικία των έξι ετών και έτσι οι τρισδιάστατες εικόνες ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά αυτή τη διαδικασία.
Τι υποστηρίζουν όμως οι ιατροί της Primeoneye;
Η παρούσα τεχνολογία τρισδιάστατης απεικόνισης βασίζεται στην καλή συνεργασία των δύο ματιών και στην προβολή δύο διαφορετικών εικόνων σε κάθε μάτι. Στην πραγματικότητα η στερεοσκοπική μας όραση είναι μια πιο πολύπλοκη διεργασία, όπου ο εγκέφαλος έχει τον κεντρικό ρόλο συνδυάζοντας όλες τις παραμέτρους της όρασης αλλά και την “εμπειρία” στην αξιολόγηση της τρίτης διάστασης.
Στα χρόνια λοιπόν που ο εγκέφαλος (μέχρι την ηλικία των 6-7 ετών) αναπτύσσει την αίσθηση του βάθους και αποκτά εμπειρία, είναι θεωρητικά πιο ασφαλές να μη γίνεται κατάχρηση της 3D τεχνολογίας, ώστε να μην ξεγελάμε τον εγκέφαλο. Από την άλλη υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένα βίντεο εκπαιδεύουν την διόφθαλμη όραση. Αν μάλιστα έχουμε δυσκολία να δούμε τρισδιάστατα, ενδεχομένως να μην έχουμε και καλή συνεργασία των δύο ματιών. Σε μια τέτοια περίπτωση καλό θα ήταν να επισκεφθούμε έναν οφθαλμίατρο για εξέταση.
Μελέτες για τις συνέπειες από τη μακροχρόνια χρήση της 3D τεχνολογίας δεν υπάρχουν, οπότε και δεν υπάρχουν σαφή επιστημονικά συμπεράσματα. Το μέτρο, όμως, και τα συχνά διαλείμματα κατά την χρήση 3D προβολών συνιστώνται. Αν έχετε, τέλος, συμπτώματα διπλωπίας (δίπλα είδωλα), θόλωση της όρασης, πονοκεφάλους με μια περιορισμένη χρήση 3D ελάτε για μία εξέταση.